Legaal Gravellen!
Na aanleiding van een gegeven en inmiddels betaalde bekeuring op Lage Vuursche!
Algemene wet in Nederland.
Hij die, zonder daartoe gerechtigd te zijn, zich op eens anders grond waarvan de toegang op een voor hem blijkbare wijze door de rechthebbende is verboden, bevindt of daar vee laat lopen, wordt gestraft met geldboete van de eerste categorie.
Alle bospaden zijn formeel gesproken verboden voor fietsers, met uitzondering van fietspaden. Dat valt allemaal onder art. 461 (verboden toegang).
Toelichting voor “blijkbare wijze”
“De toegang moet verboden zijn op een voor de dader blijkbare wijze. Dit verbod kan op verschillende manieren tot uitdrukking komen:
• er kan een bordje met het opschrift ‘Verboden toegang’ geplaatst zijn;
• de rechthebbende kan tegen de dader uitdrukkelijk hebben gezegd, dat hij niet wilde dat deze het terrein betrad;
• het kan ook blijken uit de wijze van afsluiting.
Niet elke afsluiting heeft evenwel de betekenis van een verbod van toegang. Is een weiland gesloten met een hek dat men kan openen door eraan te trekken of ertegen te duwen, dan mag dit niet als een toegangsverbod aangemerkt worden.
Hoge Raad 16 mei 1887, W. 5437: een afsluiting, zoals bij de meeste weilanden plaats heeft, met het doel om daardoor het vee in de wei te houden, is geen blijkbaar verbod van toegang.
Wel een blijkbaar verbod van toegang achtte de Hoge Raad aanwezig toen een weiland niet alleen met sloten omgeven en van een hek was voorzien, maar dat hek tevens met een ketting en een slot was gesloten (H.R. 18 februari 1889, W. 5683).
Het verbod moet voor de dader blijkbaar zijn, d.w.z. hij moet het verbod hebben kunnen waarnemen. Voor iemand die blind is kan een bordje met ‘Verboden toegang’ geen blijkbaar verbod zijn. Misschien ook niet voor iemand die niet kan lezen of de Nederlandse taal niet beheerst, doch deze zal soms nog gewaarschuwd kunnen zijn door het uiterlijk en de plaats van het bord. In ieder geval is het gewenst de verdachte ernaar te vragen of hij het verbod waargenomen heeft.
Wanneer een bos of duinterrein langs een openbare weg ligt en niet afgerasterd is, ziet men soms met grote afstanden bordjes met het opschrift ‘Verboden toegang’. Hij die langs die weg gekomen is en tussen twee van die bordjes het terrein betreedt, zal niet kunnen beweren dat dáár de toegang niet verboden was. Anders is het wanneer hij de weg dwars overgestoken is op een plaats waar toevallig geen bordje stond.
Een bord met ‘Verboden toegang’ verbiedt aan allen zich op de grond te bevinden. De rechthebbende kan zijn verbod echter ook tot bepaalde categorieën van personen of tot een bepaalde wijze van gebruik beperken. Staat er ‘Verboden rijweg’, dan mag de weg niet bereden worden, maar zijn voetgangers wel toegelaten. Zo ziet men ook wel ‘Verboden toegang voor wielrijders’ of ‘Verboden toegang voor bromfietsers’. Ook een verbod om buiten de aangegeven route te trimmen (hardlopen) is een rechtsgeldig verbod (H.R. 11 oktober 1983, N.J. 1984, 191). Merkwaardig is in het laatste geval dat eigenlijk niet het naar binnen gaan op zichzelf verboden is, doch het op bepaalde wijze gebruik maken van de grond, wanneer bij de ingang het verbod van toegang staat.
Soms heeft een terrein verschillende toegangen en is slechts het betreden van het terrein door één van die toegangen verboden. Een park heeft b.v. drie toegangen, waarvan er één slechts voor personeel van de rechthebbende bestemd is. Bij die toegang staat ‘Verboden toegang’. Nu mag het publiek alleen de beide andere toegangen gebruiken. Treft men iemand in het park nabij de eerste toegang aan, dan is hij daardoor alleen nog niet strafbaar. Bewezen moet worden dat hij door de verboden toegang is gekomen. Op dat ogenblik betrad hij een klein stukje verboden grond.
Verkeersborden (fietsers)
Dit is een ‘Verplicht fietspad’, met rode-schuine streep ‘Einde van …’
Dit is een ‘Onverplicht fietspad’, met rode-schuine streep ‘Einde van …’
De werking van het bord ‘Eigen Weg’.
Hiermee wordt weliswaar ter kennis gebracht dat een passant zich op grond bevindt die in privé eigendom is en dus niet meer op de openbare weg, maar dit enkele feit strekt nog niet als toegangsverbod. Op een weg die als ‘Eigen Weg’ is gemarkeerd en waar de vrije toegang vanaf de openbare weg niet fysiek is afgesloten, gelden onverminderd het RVV en WvW zoals op de openbare weg.
Uiteraard kan het je op een ‘Eigen Weg’ overkomen dat iemand je op een blijkbare wijze de toegang verbiedt. Als die persoon het aannemelijk kan maken dat hij/zij de rechthebbende is c.q. door die rechthebbende is gemachtigd om derden de toegang te verbieden, dan zul je daar gehoor aan moeten geven. In de praktijk is het niet raadzaam om die bevoegdheid ter plekke in twijfel te trekken, maar als je daar gezien eerdere ervaringen reden toe ziet kun je daar eventueel wel voor kiezen.
Realiteit Gravelroutes
In principe zijn er in natuurgebieden drie voorkomende situaties voor fietsers:
A. Fietsen niet toegestaan;
B. Fietsen is toegestaan;
C. Er wordt ‘niets’ over fietsers aangegeven of ‘soms’ mag er gefietst worden.
De regels bij de eerste 2 situaties zijn doorgaans wel duidelijk.Fietsen is niet toegestaan wordt dan expliciet vermeld of fietsen is toegestaan zonder voorwaarden.
Echter, indien er niets is aangegeven over fietsers of het fietsen ‘soms’ is toegestaan, is het chaos alom. De eenduidigheid van de regels op de betreffende borden ontbreekt echt volledig. De meest voorkomende restrictie is “Geen toegang met fietsen buiten de daarvoor aangegeven route”. Zoals eerder gezegd, betekent dat in de praktijk dat fietspaden aan de randen van dergelijke bossen/natuurgebieden worden aangeduid met een fietspadbordje en dat vervolgens alle ‘verboden’ zijpaden worden gemarkeerd met fietsverbods- of voetpadborden. De beheerder zal die verboden zijpaden dan wel consequent moeten markeren, maar tot op heden zijn er gebieden waar dit niet gedaan is/wordt. De ene keer staat er geen enkel bord in het bos, waarbij dan kennelijk verwacht wordt dat je de fietsroute volledig op eigen houtje moet kunnen volgen. En de andere keer ontbreken er een aantal borden waardoor je dan dus ook ‘nietsvermoedend’ op een voetpad kan geraken.
En dan nog de borden waarbij niets over het fietsen vermeld staat, zoals het bord met daarop louter “Geen toegang voor gemotoriseerd verkeer en niet tussen zonsondergang en zonsopkomst”. Mag je daar nu fietsen of niet? Enerzijds is het feitelijk hetzelfde bord als het voorgaande bord, maar ontbreekt “Geen toegang met (brom)fietsen” en dus is fietsen wel toegestaan…? Anderzijds staat er niet expliciet dat je mag fietsen, en is het dus niet toegestaan…?
Categorie A borden.
Verboden voor fietsers De naam van het gebied ‘Klotter’ zegt genoeg 🙂
Categorie B borden.
‘Overal’ vrij wandelen en fietsen op de paden.
Categorie C borden ‘soms’
Vrij wandelen en fietsen op de paden.
Met aanvulling voor fietsers: Geen toegang met fietsen buiten de daarvoor aangegeven route.
Dat betekent dan eigenlijk alleen de doorgaande route, het fietspad waarop je binnenkomt. Van dat specifieke pad afwijken mag (vaak) niet of het moet een duidelijk herkenbare kruising met aangeduide fietspad borden hebben. Dit is op de Utrechtse Heuvelrug het geval. Je komt 1x zo’n bord tegen en bij de zijpaden staan GEEN borden meer. Je mag dan niet afwijken van het soort pad (verhard of niet) waarop je binnenkwam. Dat is niet altijd even logisch als een pad overgaat van gravel naar zand bijvoorbeeld.
Categorie C borden – ‘geen vermelding over fietsers’
Mag je hier nu fietsen …. Of is art. 461 van toepassing en dan verboden voor fietsers?
Wie weet hier het antwoord op?
Bord Landgoed Biljoen is duidelijk: alleen tussen zonsopkomst en zonsondergang toegang voor voetgangers (evt met aangelijnde hond), verder allemaal verboden dus ook voor fietsers.
Bord Sprielderbos is onder ‘Geen toegang voor’ onleesbaar. Overigens sluit het leesbare ‘vrij wandelen etc.’ niet uit dat je er mag fietsen, maar misschien staat die uitzondering wel expliciet vermeld in het onleesbare stukje. Wellicht is de onleesbaarheid van dat tekstgedeelte ook ter verdediging aan te voeren; de uitzonderingen zijn immers voor als je op de fiets passeert niet echt op “een blijkbare wijze” ter kennis gebracht — maar dit is uiteindelijk ter beoordeling aan een rechter.
Check ook deze podcast van fietsennatuurlijk.nl over dit onderwerp! Dat kan hier!
Op deze website staat ook nog een duidelijk artikel over gravelriden in Nederland!
Aan of opmerkingen hierover , geef gerust een bericht hieronder of stuur een mail arjan@stoopendaal.nl
De informatie die in Stoopendaal.nl wordt aangeboden is voor eigen risico van de gebruiker. In geen enkel geval zal de auteur aansprakelijk gesteld kunnen worden voor enige schade. Hoewel de informatie met grote zorg verzameld werd, is de correcte werking ervan op geen enkele wijze gegarandeerd.